II. MAHMUT DÖNEMI 1808–1839
* Bu dönemde Askerlik, Yönetim, Ekonomi, Eğitim, Hukuk ve İdari alanlarda ıslahat yapılmıştır.
Yönetim Alanındaki Islahatlar
— Divanı Hümayun kaldırılarak yerine Nazırlıklar (Bakanlık) kuruldu
— Müsadere usulü kaldırıldı.
Müsadere: Padişahın devlet adamlarının mallarına el koymasıdır. Böylece Özel Mülkiyet korunmuş oldu.
— Köy ve mahalle idari örgütleri kuruldu, muhtarlar atandı
— İller merkeze bağlandı, merkezden valiler atandı.
— Danışma Meclisleri açıldı.
— Tımar Sistemi kaldırıldı
* Dar-ı Şura-ı Askeri: Askerlik işleri için
* Dar-ı Şura-ı Bab-ı Ali: İdari işler için
* Meclis-i Valay-ı Ahkâm-ı Adliye: Hukuk işleri için. Aynı zamanda üst düzey devlet yetkililerini de yargılama görevi yapmıştır.
— Askeri amaçlı ilk nüfus sayımı yapıldı.
—Eğitim alanındaki Islahatlar
— İlköğretim zorunlu oldu.
— Mızıkay-ı Hümayun açıldı. (Bando Okulu)
— İlk defa Avrupa’ya öğrenci gönderildi.
— Devlet Memuru yetiştirmek amacıyla Mekteb-i Maarif açıldı.
— Takvim-i Vekayi adlı ilk resmi gazete çıkarıldı.
— Rüştiye ve Mekteb-i Ulumu Edebiye adlı orta dereceli okullar açıldı.
Toplumsal Alanda Yapılan Islahatlar
— Devlet dairelerine resmini astırdı.
— Memura Fes, Ceket ve Pantolon giyme zorunluluğu getirildi.
— Devlet memurları maaşa bağlandı.
— Polis, Posta ve Karantina örgütleri kuruldu
— Avrupa’yı tarzda müzik serbest bırakıldı
— İlk kez Pasaport uygulaması başlatıldı
Askeri alandaki Islahatlar
— Alemdar Mustafa Paşa tarafından Sekban-ı Cedid adlı Avrupa’yı tarzda bir ordu kuruldu. Yeniçeri isyanıyla kapatıldı.
— Eşkinci ocağı adıyla Avrupa’yı tarzda bir ordu kuruldu fakat Yeniçeri baskısıyla kapatıldı.
— Mekteb-i Harbiye ve Mekteb-i Tıbbiye açıldı
— Vakayı Hayriye denilen olay ile Yeniçeri Ocağı kaldırıldı.
1826 Böylece
- Yeniliklerin önündeki engel kaldırıldı
- Padişah yönetimdeki ve Ordudaki otoritesini yeniden artırdı
— Yeniçeri ocağı yerine Asakir-i Mansure-i Muhammediye adlı yeni bir ordu kuruldu.
* Yeniçerilerle varlığını bir süre devam ettiren ordular:
Sekban-ı Cedid
Nizam-ı Cedid ve
Eşkinci ocağıdır.
Ekonomi Alanında Yapılan Islahatlar
— Ekonomik ilişkileri geliştirmek amacıyla Rumi Takvim yapıldı
— Çuha (Kumaş) fabrikası kuruldu
— Gümrükte indirime gidildi
— Yerli malı kullanımı özendirildi
Senedi İttifak 1808
— II. Mahmut ile Ayanlar arasında yapılan sözleşmedir.
Ayan: Merkezi otoritenin bozulmasıyla ortaya çıkan zengin ve etraflı kimselerdir.
— Osmanlı tarihinde padişahın otoritesi ilk defa sınırlanmıştır.
— İmzalanmasında kendiside Rusçuk Ayanı olan Alemdar Mustafa Paşa etkili olmuştur.
— Ayanlar hukuki statü kazandılar
* Senedi İttifak ile Sadrazam yönetime katılmıştır. Bu durum Senedi İttifakı Demokratik yapan özelliğidir. Fakat Senedi İttifak zengin bir kesimi koruyacağı için ve Halk için yapılan bir şey olmadığından Anayasal Belge sayılmaz.
* Senedi İttifakın imzalanmasında Avrupalı devletlerin etkisi yoktur.Padişahın yetkilerinin kısıtlanmasından dolayı İngiltere’de 1215 yılında imzalanan Magna Carta’ya benzer.
Abdülaziz Dönemi 1861–1876
Eğitim alanındaki Islahatlar
— İlk Askeri Rüştiyeler açıldı
— Sanat okulları açıldı
— Darüşşafaka Lisesi açıldı
— Maarifi Umumiye Nizamnamesi yayınlanarak, Eğitim basamakları Sübyan-Rüştiye-İdadi-Sultani ve Darul Fünun olarak belirlendi.
Ekonomi Alanındaki Islahatlar
— Osmanlı Bankası, Merkez Bankası Hüviyeti kazandı.
— Devlet İflas ettiğini açıkladı 1875
— İlk Demiryolu hatları açıldı.
İlk hat Köstence-Boğazköy
Anadolu’daki ilk hat İzmir-Aydın hattıdır.
İdari ve Hukuk alanındaki Islahatlar
— Mecelle Hazırlandı.
* Osmanlı Devletinin Medeni hukukudur.
* Ahmet Cevdet Paşa tarafından hazırlandı.
* 1926 yılına kadar devam edecek
* Mecelle Abdülaziz döneminde hazırlanmasına rağmen,
- Abdülhamit zamanında uygulamaya konulacaktır.
— Avrupa’ya ilk gezi Abdülaziz zamanında düzenlenecektir.
2. ABDÜLHAMIT DÖNEMI 1876–1909
Dönemin Islahatları
— I. ve II. Meşrutiyet ilan edilerek Parlamenter sisteme geçildi
— Duyuni Umumiye idaresi kuruldu 1881
* Genel Borçlar idaresidir.
* Avrupalılar borçlarını tahsil etmek amacıyla Osmanlı Devletinin ekonomisine el koydular
* Muharrem Kararnamesiyle kurulmuştur.
— Hukuk Mektebi açıldı
— Sanayi Nefise ve Ticaret Mektebi açıldı
— Bağdat-Berlin demiryolu yapıldı
—Ziraat Bankası açıldı 1881
- Meşrutiyet 1876 (Kanuni Esasi)
— İlanındaki en büyük etken Osmanlıcılık görüşüdür.
— Genç Osmanlılar (Jön Türkler) tarafından ilan ettirildi
— Osmanlı Devletinin ilk Anayasasıdır.
— İlk Osmanlı Meclisi Umumisi Dolmabahçe Sarayında açıldı
— Osmanlı Halkı sınırlıda olsa seçme ve seçilme hakkı elde etti
— Azınlıkları yönetime katarak milliyetçilik ve Panslavizm çabaları engellenmeye çalışıldı.
— Padişaha, Meclisi açma, kapatma yetkisi verildi.
— Yasama görevi Ayan Meclisine ve Mebusan Meclisine aittir.
* Ayan Meclisini padişah seçer ve ömür boyu bu görevlerinde kalabilirlerdi
* Mebusan meclisini sadece zengin erkekler 4 yılda bir yapılan seçimlerle seçebilirlerdi
—Yürütme yetkisi padişahın başkanlığındaki Heyeti Vükela’ya aitti
— Padişahın sürgün yetkisi vardı
—Meclis Padişaha karşı sorumludur
İstibdat Dönemi 1878–1908
* Padişah 1877–1878 Osmanlı-Rus savaşını (93 Harbi) bahane ederek meclisi kapattı
* 30 yıl süren baskı ve şiddet dönemidir
* Halifelik bu dönemde yasal bir araç olarak kullanılmıştır
* Bu dönemde birçok gizli örgüt kuruldu. İttihadı Osman (İttihat Ve Terakki Partisi) en önemlisidir.
