Darül-Elhan hangi dalda eğitim veren kurumun eski adıdır?
- A:Konservatuvar
- B:Tıp
- C:Spor
- D:Mühendislik
Darülelhan Nedir? İstanbul Belediye Konservatuarı
İstanbul Devlet Konservatuarının kuruluşu ve tarihçesiyle karşınızdayız.
İstanbul Devlet Konservatuarı 1917 yılında kuruldu. Kurulduğunda adı Darülelhan idi. Darülelhan Nağmelerin Evi demektir.
Adından da anlaşılacağı gibi bu bir müzik okuludur. Darülelhan Osmanlı devletinde kurulmuş olan resmi ilk müzik okuludur. Bu okulda 4 yıl boyunca talebelere müzik eğitimi verilirdi. 1927 yılında kapatılan okulun yerine diye bir okul açıldı.
Bu okul 1986 yılına kadar faaliyetlerini sürdürmüş olup 1986 yılından sonra bugünkü kimliğine kavuşmuştur. Darülehan ile ilgili merak edilenler…
Dârülelhan Tarihçesi
Osmanlı Devleti’nde Maarif Nezareti’ne bağlı okullarda öğretmenlik yapmak üzere hem Türk hem batı müziğinin bilen öğretmenler yetiştirmek amacı ile 1917’de kurulmuştur.
Darülbedayi tiyatro eğitimi öğrenimi
Darülelhan’ın kuruluşundan önce 1914 yılında tiyatro eğitimi için Darülbedayi (Güzellikler Evi) adlı okul kurulmuştu.
İstanbul Şehremini (Belediye Başkanı) Cemil Paşa’nın girişimi ile İstanbul’a getirtilen, Paris`teki Odeon Tiyatrosu müdürü Andre Antoine’ın kurduğu Darülbedayi’nin bünyesinde bir de müzik bölümü yer alıyordu . Bu kurum, Dârülelhan’ın hazırlayıcısı olmuştur.
Dârülbedayi’nin resmi açılış töreni hazırlıkları sırasında I. Dünya Savaşı’nın başlaması ve Osmanlı Devleti’nin Fransa karşısında savaşa katılması üzerine Andre Antoine ülkesine geri döndü, okuldaki eğitim-öğretim faaliyetleri ertelendi. Savaş yılları boyunca Darülbedayi’nin tiyatro bölümü öğretmen ve öğrencilerinden bir kısmı zaman zaman temsiller verdiler; böylelik kurum bir okuldan ziyade bir tiyatro topluluğu halini aldı.
Dârülelhan Talimatnamesi
I. Dünya Savaşı devam ederken, Darülbedayi’de görev yapmış bir sanatçı ve eğitmen olan Abdülkadir Bey (Töre) ülkede Türk müizğini günün ihtiyaçlarına göre bir sistem içinde öğretecek bir okulun kurulması gerektiğine dair bir rapor hazırlayarak Maarif Nezareti’ne sundu.
Savaş yıllarında müttefik ülke Almanya’dan bir müzik grubunun İstanbul’a gelerek başarılı konserler vermesi, buna karşılık Almanya’ya giden Zeki Üngör başkanlığındaki Türk müzik heyetinin beğenilmemesi üzerine Abdülkadir Bey’in raporu gündeme gelip bakanlıkta görüşüldü ve bir Musiki Encümeni oluşturulmasına karar verildi.
Musiki Encümeni başkanlığına Eski Evkaf Nazırı ve Washington büyükelçisi besteci Yusuf Ziya Paşa getirildi.
1916 yılının Aralık ayında Musiki Encümeni’nin hazırladığı “Dârülelhan Talimatnamesi” yürürlüğe girdi. Bu talimatname ile musiki hocası yetiştirecek ve daha çok Türk Musikisine ağırlık verecek bir okul olan Dârülelhan’ın kurulduğu bildirildi.
1917-1923 Konservatuvar dönemi
1917 Ocak ayı başında Maarif Nezareti’nin görevlendirdiği sanatçılar tarafından kadınlar ve erkekler için ayrı binalarda eğitim veren okul açıldı. 1917-1923 yıllarında okulu Yusuf Ziya Paşa başkanlığındaki Musiki Encümeni yönetti.
Erkekler bölümü 1918’de kapandı, sadece Türk müziği eğitimi yapılan kadınlar bölümü eğitimi bir süre daha sürdürdü.
1924-1926 Konservatuvar dönemi
1923 yılında yeni bir talimatname çıkarıldı, Müzik Encümeni kaldırıldı ve batı müziği tekrar okulun kapsamına alındı; okul vilayet makamına bağlandı. Yeni talimatnameye göre öğrenciler hazırlık sınıfından sonra 3 yıl süren Batı Müziği bölümü veya 2 yıl süren Türk müziği bölümlerinden birisine devam edecekti.
Okul, İstanbul Valisi Haydar (Yuluğ) Bey’in gayretiyle 14 Eylül 1924 günü yeniden açıldı. Almanya’da müzik öğrenimini tamamlayıp yurda dönmüş olan Musa Süreyya Bey, okul müdürü oldu. Fransa’da müzik öğrenimini tamamlayıp yurda dönen Cemal Reşit Bey de batı müziği bölümünün öğrenim kadrosuna katıldı.
1924-1926 yılları arasında kurum tarafından Dârülelhan Mecmuası adında bir dergi çıkarıldı.
Belediye Konservatuarının kurulması
Darülelhan, 9 Aralık 1926’da kapandı ve Belediyeye bağlı bir kuruluş olarak yeniden örgütlendi. Kapanan okulun yerine, 22 Ocak 1927 tarihinde İstanbul Belediye Konservatuarı açıldı.
Yeni açılan okulun bünyesinde Türk Müziği eğitimi yer almıyordu. Dârülelhan müdürü Musa Sürreya Bey, yeni örgütlenmeden sonra görevine konservatuar müdürü olarak 1931 yılına kadar devam etti.
“Dârüelhan Külliyatı”
Türk Müziği’nin en önemli kaynaklarından biri olan “Dârüelhan Külliyatı”nın, bugünkü nota sistemine dönüştürülmüş ekiyle tıpkıbasımı ve günümüze kadar topluca yapılmamış olan seslendirmelerini içeren 4 DVD’den oluşan proje, hem müzikoloji açısından, hem de müziğe yönelik toplumsal ilgi açısından önem taşıyor.
Türk Müziği’nin erken, klasik ve romantik dönemlerine ait şâheserlerinin yer aldığı külliyat, yayımlandığı devirde çok önemsendiği gibi, bugün için de özellikle Avrupalı ve Amerikalı müzikologların ve etno müzikologların ilgi alanında yer alan, “bir imparatorluğun süzgecinden geçmiş dünya müziği” olarak nitelendirilen Klasik Türk Müziği’nin 15. ve 19.yy’lar arasındaki en önemli eserlerinin tesbit edildiği bir kaynak olması sebebiyle günümüzde daha da önem kazanıyor.
Külliyatın, üzerinde titizlikle çalışılması ve korunması gereken çok önemli bir kültürel değer olma özelliği, her geçen günle biraz daha artıyor.
Yerli ve yabancı müzik çevrelerine ve müzikseverlere pratik kullanım kolaylığı ve ulaşılabilirliği sağlamak amacıyla basılı ve sesli belge olarak hazırlanıp yayınlanmasının, kültürel, sanatsal ve ulusal mirasın doğru biçimde değerlendirilmesi açılarından günümüz kültür ve sanat çevrelerine yüklediği zorunluluk gözönüne alındığında, Türk Müziği’nin bu temel kaynağının İstanbul 2010 etkinlikleri kapsamında günışığına çıkarılması daha da anlam kazanıyor.
