Osmanlı Musiki Bilgileri ve Müzik Çalgıları Nedir?

Osmanlı Müziği  Çalgıları Nedir ve Müzik Çalgıları Nedir?

17. Yüzyıldan itibaren Tanbur‘a bırakmış, tarihi Türk harpi Çeng‘le, Türk pan flütü Miskal 19.Yüzyılda, Santur ise 20. Yüzyılda artık kullanılmaz olmuşlardır .

Önce viola d’amore şeklinde Sinekemanı adı ile Batıdan gelen Keman, daha sonra Viyola, Viyolonsel ve Kontrbas ile, önceleri Köçekçe ve Tavşanca adı verilen saray rakslarının eşlik sazı olan Kemençe ve Lavta 20. Yüzyılda klasik musikiye de girmiştir.

Kaşık’la Zilli Maşa‘nın halk oyunlarında yaşamasına mukabil, Çalpara da denen Çengi Çubuğu, Köçekçe ve Tavşanca’larla birlikte tarihe karışmıştır.

Osmanlı musikisinde kullanılmış olan çalgıların sayısı da, çeşitli çalgıların kaynaklarına göre değişiklik (daha doğrusu artış) göstermiştir:

II. Murad çağı yazan Şükrullah sadece 9, Ladikli 18, Katib Çelebi 19 çalgılık liste verirlerken,

yazarlığı yanında çok iyi bir Müzisyen olan Evliya Çelebi, çoğunun tarifini de verdiği 76 çalgı adı zikretmiştir.

Musiki aletleri bilimi demek olan Organoloji‘de çalgılar, hangi Müzik söz konusu olursa olsun, bu sanatın insanla birlikte doğuşundan bu yana geçirdiği merhaleler göz önüne alınarak,

1. Vurmalı çalgılar,
2. Nefesli çalgılar ve
3. Telli çalgılar

sırası içinde incelenmektedir .

‘Ritm sazlar’da denen vurmalılar, kendi aralarında ayrıca:

1. Tahtalar ,
2. Zilliler ve
3. Derililer olarak üçe ayrılmakta:

Nefesli ve telli çalgılar (ritm çalgılarına paralel)’melodi çalgıları‘ adını almakta, nefesliler ‘dilli’ ve ‘dilsiz’,

Telliler Çalgılarıda ‘mızraplı’ ve ‘yaylı’ alt başlıklarına göre sınıflandırılmaktadır.

Bir başka tasnif şekli de çalgıları yine aşağıdaki şekilde sınıflanabilir.

• Vurmalı Çalgılar
• Nefesli Çalgılar (dilli ve dilsiz Üflemeliler)
• Telli Çalgılar  (mızraplı ve yaylı Aletler)

  

Kullanılış Alanlarına (Fonksiyonlarına) Göre Çalgıların Sınıflandırılması

1. Askeri Müzik çalgıları,
2. Dini Müzik çalgıları,
3. Halk Müziği çalgıları,
4. Klasik Müzik çalgıları ve
5. Eğlence Müziği çalgıları.

Osmanlı Musikisi, Müzik Enstrümanları Hangileridir? ve Çeşitleri Nelerdir?

Musiki aletleri bilimi demek olan ORGANOLOJI’de çalgılar, hangi Müzik söz konusu olursa olsun, bu sanatın insanla birlikte doğuşundan bu yana geçirdiği merhaleler göz önüne alınarak, vurmalı çalgılar, nefesli çalgılar ve telli çalgılar sırası içinde incelenmektedir.

Biz burada. Osmanlı musikisinin çeşitli türlerinde kullanılan çalgıları, kullanılma alanlarını birleştirerek, vurmalı-nefesli-telli (mızraplı-yaylı) sırasına göre toplu olarak sınıflandıracağız .

OSMANLI MUSİKİSİ ÇALGI ÇEŞİTLERİ VE MÜZIK ALETLERI SINIFLANDIRILMASI