3. Selim, 24 Aralık 1761 tarihinde doğmuş olan 93. İslam halifesi ve 28. Osmanlı sultanıdır. Babası 3. Mustafa, annesi ise Mihrişah Sultan’dır. Topkapı Sarayında dünyaya geldiğinde yedi gün yedi gece devam eden Şehrayin şenlikleri ve üç gece süren deniz donanması merasimleri yapılmıştır. Dünyaya geldiğinde babası 3. Mustafa’nın saltanatı devam ediyordu. Babası öldüğünde 13 yaşında olduğundan amcası 1. Abdülhamid tahta çıkarıldı. 1. Abdülhamid şehzade Selim’i sevmesinden ötürü, kafes hayatı sırasında iyi bir eğitim olmasına engel olmamıştır. Şiir ve müziğe merakından dolayı İlhami mahlasıyla şiirler yazarak, şarkılar besteleyen bir padişahtı. Klasik müzikteki pek çok makamın sahibi kendisidir. 64 tane eseri bulunmaktadır. Hem doğu kültürüne merak sarmış, hem de batı kültürüne ilgi göstermiştir. Mükemmel bir eğitimle geçen şehzadeliğinde Fransa Kralı 16. Louis ile mektuplaşmasından ötürü, Osmanlılarda köklü bir değişimin olmasına karar verdi.

3. Selim saltanatı ve yaşanan gelişmeler

7 Nisan 1789 tarihinde amcası 1. Abdülhamid’in ölümüyle, 18 yıl sürecek saltanatı başlamış oldu. Saltanatının başlangıcı Fransız Devrimiyle aynı döneme gelmektedir. Tahta çıktıktan sonra 16 Mayıs 1789 tarihinde bir divan toplantısı yaptı. Devlet büyüklerinden yaşanan meseleler için fikir beyan etmelerini istedi. Divan sonucunda askeri, mali ve siyasi sorunların halledilmesi için gereken talimatları verdi. Mali açıdan düzelmeyi sağlamak için, sarayda bulunan değerli eşyaları, altın ve gümüşleri darphaneye gönderdi. Halk ta sultana aynı desteği vererek, ellerindeki altın ve değerli eşyaları devlete verdi.

Ordunun cepheleri düzene konuldu. Fransa ve İspanya elçileri barış, Prusya Kırım’ın kurtulması için antlaşma, İsveç Rusya’ya karşı yardım isteğini iletti. 3. Selim cephelerde harplerin devam etmesini istedi. İsveç ile 11 Temmuz 1789’da Beykoz Antlaşması yaparak, Rusya’ya karşı birlikte hareket ettiler. Tahta çıktığında devam etmekte olan Avusturya savaşında, ordu Foksan ‘da bozguna uğratıldı. Avusturyalıların Belgrad’a ilerlemesiyle şehir ellerine geçti. 31 Ocak 1790 tarihinde Avusturya, Prusya ve Rusya’ya karşı ittifak imzalandı. Prusya’nın araya girmesiyle Avusturya savaşına son verildi.

Avusturya’yla 4 Ağustos 1791 yılında Ziştovi Antlaşması imzalandı. Antlaşmanın maddelerine göre, Osmanlılar 1788-1791 savaşında aldığı yerleri Avusturya’ya verecekti.  Rusya ile 9 Aralık 1792 tarihinde imzalanan Yaş Antlaşmasına göre, Dinyester Turla nehri ve Kuban nehri Rusya ile sınır kabul edildi. Avrupa’nın Fransız devrimi ile uğraşmasından ötürü, Osmanlı Devleti geçici bir barış dönemine girmiş oldu

Bu esnada 3. Selim orduda yapacağı yenilikler ile uğraşarak, 1793 senesinde Nizam-ı Cedit ordusunu oluşturdu. Fransızların Avrupa’yı kasıp kavurduğu bir dönemde, Avrupa’ya üstünlük sağlayan Fransızlar, 1798 yılında Osmanlıların elindeki Mısır’a saldırdılar. Mısır’ı başarıyla koruyan Osmanlılar ile Fransızlar arasında 1801 yılında El-Ariş Antlaşması imzalandı. 1807 tarihinde Nizam-ı Cedid ordusunun kaldırılması için Kabakçı Mustafa önderliğinde ayaklanan yeniçeriler sebebiyle, 3. Selim 29 Mayıs 1807 tarihinde hem orduyu dağıtmış, hem de tahtı bırakmak zorunda kalmıştır. Tahta geçen 4. Mustafa, 3. Selim’i yeniden kafes arkasına göndermiştir. 3. Selim’in yeniden tahta geçirilmesini önlemek için de boğdurmuştur. Cenazesi Laleli Camiine babası 3. Mustafa’nın yanına defnedilmiştir.

3. Selim döneminde gerçekleştirilen ıslahatlar

Askeri alanda yaptırdığı yeniliklerle dikkat çeken 3. Selim, yeniçerilerin ve tımarlı sipahilerin ıslah edilmesiyle ilgili 72 madde içeren bir ferman yayınlaşmıştır. Bunlar;

1. Yeniçerilerin Esame alımının yasaklanması
2. Hıdırelles ve Kasım ayı arasında 3 kez talim yapılması
3. Tophane’de 1790 yılında okul yaptırılması
4. 1792 yılında Halıcıoğlu’nda istihkamcı ve humbaracı yetiştirilen Humbaracı ocağı kurulması
5. Eyüp’te bulunan Mühendishane-i Sultan-i’nin Halıcıoğluna taşınması
6. 1800 yılında Humbaracı Ocağında yer alan Mühendizhane-i Fünun-i Berr-i Humayum kurulması
7. Camialtında yer alan Tersane Mühendishanesine eklenen gemi inşaat bölümü
8. Bu okulun 1805 yılında seyrü sevafin ve inşaat olarak iki bölüme ayrılması yer alıyordu.

Nizam-ı Cedit ve Kabakçı Mustafa isyanı

Dışarda barışı sağlamış olan 3. Selim 1793 yılında kurduğu Nizam-ı Cedit ordusu askeri alanda yapılmış yeniliklerden biridir. Levent çiftliğinde talimler yapan yeni ordunun prensipleri devletin her tarafında uygulanmıştır. Rusların İstanbul boğazına karşı tehditlerinde, Karadeniz’in ve İstanbul’un önemli noktalarına yerleştirilen askerler başarılı bir görüntü veriyordu. Prusya ve Fransa’dan getirilen danışmanlarda bunda yardımcı oluyordu. Mısır’ın savunmasında başarılı olan ordu, 1806-1812 yıllarında yapılan Osmanlı Rus savaşında varlık gösterememiştir. Yeniçerilerde bu orduya karşı huzursuzluklarını her fırsatta dile getirmişlerdir. Bu yüzden Kabakçı Mustafa önderliğinde ayaklanarak, bu ordunun kaldırılmasını ve 3. Selim’in tahttan indirilmesine sebep olmuşlardır. Yenilik taraftarı olması onu hem tahttan etmiş, hem de canına mal olmuştur.