665 Prof. Dr. Ahmet Şimşirgil’den Osmanlı tarihinin en merak edilen konularından Harem ve Osmanlı Devleti’nin padişahlarını yetiştiren, annelikten önce padişah yetiştirmekle görevli valide sultanlar hakkında nadide bir eser, Valide Sultanlar ve Harem…
Gözlerden uzak, bilinmez, adı üstünde Osmanlı sarayının mahrem bölgesi harem, acaba dizilerde, filmlerde anlatıldığı gibi cinselliğin hat safhada olduğu, iktidar mücadelesinin, ihtirasın ve saray entrikalarının merkezi bir yer miydi? Harem’deki bütün cariyeler padişahın odalığı mıydı? Hürrem Sultan, Kösem Sultan ve Hatice Turhan Sultan gibi Osmanlı tarihinde çok önemli yerlere sahip valide sultanlar anlatıldıkları gibi güç ve iktidar düşkünü, menfaat uğruna entrikalar çeviren kişiler miydi? Bu ve daha fazla sorunun cevabı Valide Sultanlar ve Harem kitabında kaynaklarla ele alınıp okuyucuya sağlıklı ve nitelikli bir bilgi şöleni sunuluyor.
Harem, aslında Osmanlı Devleti’nin en önemli eğitim kurumlarından birisi olarak asırlarca hizmet vermiş bir kurumdur. Osmanlı Devleti’ne devlet adamı yetiştiren Enderun mektebiyle büyük benzerlikler taşımaktadır. Enderun’da nasıl devlet adamları yetiştiriliyorsa Harem’de de devlet işlerinin bütün inceliklerini bilen, padişah ailesine ve devlet adamlarına hizmet edecek cariyeler yetiştirilmekteydi.
Verilen eğitimin mahiyeti, iki kurumun da uygulamalı birer mektep niteliği taşımaları, eğitim kademelerinin neredeyse aynı olması, hatta maaşlarına varıncaya kadar Enderun ve Harem arasında büyük benzerlikler bulunmaktadır. Aynı zamanda harem padişahın evidir ve burada valide sultanlar, hasekiler, sultanlar ve cariyelerin nasıl bir hayat sürdükleri, padişahların eşlerini nasıl seçtikleri, Harem’de bayram ve kandil gibi özel günlerin nasıl kutlandığı, Harem âdetleri, Harem’e cariyelerin seçilmeleri, yetiştirilmeleri, yaşadıkları mekânlar hatta cariyelere isim verilmesinden cenazelerinin yıkandığı yere kadar detaylı olarak anlatılıyor kitapta. Ve dahası padişah çocuklarının doğumlarında gerçekleştirilen beşik alayı töreninden şehzadelerin sünnet düğünlerine, padişah kızlarının yetiştirilmesinden evlendirilmelerine kadar Osmanlı harem
iyle alakalı tüm merak edilen detaylar Valide Sultanlar ve Harem’de okuyucuyla buluşuyor.
Harem hakkında merak edilen ve bilinmesi gerekenler şeffaf bir şekilde dile getirildikten sonra, Ertuğrul Gazi’nin annesi Hayme Ana’dan son Osmanlı padişahı Vahdeddin’in validesi Fatma Gülistu Sultan’a kadar tüm Osmanlı padişahlarının valideleri bu kitapta bir arada anlatılıyor. Harem’in esası olarak herkesten üstün bir konuma sahip olan valide sultanlar, Harem’in işleyişinden sorumlu en üst yetkili ve şehzadelerin devlet yönetimini öğrendikleri ilk öğretmeniydiler. Valide sultanların Harem’in en güçlü ve itibarlı kadınları olmaları, hangi milletten nasıl devşirildikleri, saraya nasıl girdikleri, gördükleri eğitimin niteliği, bıraktıkları hayır eserleri, kurdukları vakıflar, vakfiyelerindeki dikkat çekici maddeler, evlatlarının küçük yaşta tahta geçmesiyle beraber nasıl bir rol üstlendikleri, Osmanlı Devleti’nin bekası için verdikleri önemli kararlar, kısaca tüm yönleriyle valide sultanlar Prof. Dr. Ahmet Şimşirgil’in kaleminden okuyucuya sunuluyor. Hürrem Sultan, Kösem Sultan ve Hatice Turhan Sultan gibi Osmanlı tarihinde yerleri yadsınamayacak olan valide sultanlar ve bütün padişah anneleri hakkındaki sır perdeleri bu kitapla aralanıyor, gerçekler gün yüzüne çıkıyor.
Valide Sultanlar ve Harem’de verilen onca değerli bilginin yanı sıra ayrıca belirtilmesi gerek ki, kitabın dikkat çekici ve ayırıcı özelliklerinden birisi de konuyla alakalı divan ve halk şiiri örneklerine yer verilmesidir. Ahmet Şimşirgil’in akıcı, yalın ve anlaşılır harika üslubunu şiir alıntılarıyla süslemesi kitaba ayrıca bir güzellik katmış.
Önce Harem hakkında merak edilen her şey, sonra tüm valide sultanların hayatları bu kitapta… Okuyacak, düşünecek ve yorumlayacaksınız.
Almanızı çok tavsiye ederim…
Genç Osmanlı
