Sultan 2. Abdülhamid vatanını seven ve gerekirse tek başına hayatını feda edecek kadar gözü kara ve cesur bir sultandı.
1878 Osmanlı Rus savaşını önlemek için elinden geleni yaptı. Mali sıkıntıda olan ve toparlanmış güçlü bir orduya sahip olmayan devleti bir savaşa sokmak istemiyordu. Nitekim; Rüştü ve Mithat paşaları mebusları ikna etmeleri konusunda çok uyarmasına rağmen Meclisi mebusan Rusyaya karşı savaş kararı almıştı. Savaş yenilgiyle, kayıplarla ve yüklü bir savaş tazminatıyla sonuçlandı.
Bu savaşta Abdülhamid mebuslara şunları söylemişti:
“Rus askerlerinin İstanbul’a girmelerini doğru görmem. Her türlü korku ve endişeden uzak durarak devleti bu dertlerden kurtarmak gerektiğine inanıyorum. Nefsimce hiçbir fedakarlıktan çekinmeyeceğim.
Sancağı şerifi çıkarıp Rus ordusu üzerine gitmeye hazırım. Vatanın kalbini Ruslara kaptırmaya niyetim yok. Eğer İstanbul da elimizden çıkarsa, bunun hesabını ne atalarımıza, ne de çocuklarımıza veremeyiz.
Rus Orduları İstanbul’a dayanırsa, benim yapacağım tek vazife kalmıştır. O da meclisten kimler bana uyar, halktan kim arkama düşerse onları alıp ölünceye savaşmak. Şayet hiç kimse benimle gelmez ise milletime sadakatla can vermiş olduğumu ıspat için, tek başıma Rus karargahına gider, komutanın karşısına dikilirim. Kendimi tanıttıktan sonra onu öldürür, sonra nefsime karşı yapılacak saldırıya göğsümü siper ederek ölürüm”
