OSMANLI RESSAMLARI
Cumhuriyet dönemi Türk resminin temeli Osmanlı ressamlarına dayanır. Sanayii Nefise Mektebiyle birlikte Türk resmi ivme kazanmıştır. Fakat Türk resminin evveliyatı daha da eskidir. Minyatür resim üç boyutlu resme göre daha da eskidir. Üç boyutlu resmin başlangıcı da Osmanlı döneminde Fatih Sultan Mehmet zamanında başladığı söylenebilir. Sezer Tansuğ’a göre “Fatih; sanat, fikir ve politika yönünden açık fikirli biri olduğu için çağdaş Batı resmine ilgi göstermiştir.” Fatih saraya Gentile Bellini, Constanze da Ferrera gibi ünlü İtalyan sanatçılarını getirtmiştir. Bilindiği Bellini Fatih’in o ünlü portesini yapmıştır.
Fatih’in gül tasvirli portesini yapan Sinan Bey’in İtalyan sanatçılarından etkilendiği söylenir. Bu resmin figürü modle ederek bir kütle etkisi araştırmalardan ileri gidemediği ifade edilse de üç boyutlu resmin Osmanlı’da bu resimle başladığının belirtilmesine karşılık Lale Devri’nin ünlü nakkaşı Levnî ve Abdullah Buharî’nin yaptığı minyatürlerde ortaya çıkmıştır. Buharî’nin 1729 tarihinde cilt kapağı üzerine iki peyzajı ilk figüratif manzara resmikabul edilmektedir.
Minyatür sanatı
Fatih’ten sonra Yıldırım Beyazıt, Kanuni, Yavuz Sultan Selim gibi Osmanlı Sultanları Türk resmine değer vermişlerdir. Fakat bu resimler minyatürden öte geçememiştir. Nitekim minyatür sanatı da Selçuklulardan bir miras olarak Osmanlılarda devam etmiş ve yükselişini sürdürmüştür.
Minyatür sanatı 16.yy.da doruk noktasına çıkmıştır. Saray da tarihi ve edebi eserlerin resimlendirildiği bilinmektedir. Bu yüzyılda Matrakçı Nasuh, Nigarî, Osman gibi ünlü sanatçılar, XVII. yüzyılda Nakkaş Hasan başarılı sanatçılar tarihteki yerin almışlardır.
Türk resim sanatının doğuşu 19.yy.da başlamıştır. Batıdan gelen teknik ve biçim yoğunlaşmasının sonucu olarak Türk resmi yükselişini sürdürmüştür.
II. Mahmut, XIX. yüzyıl başlarında portresini yaptırıp devlet dairelerine astırmıştır. Resim sanatına düşkünlüğü ile bilinen Abdülaziz’in, resim çalışmalarındaki değişim çabalarına katkıları olmuştur.
Sultan Abdülaziz 1871 yılında heykeltıraş Fuller’e heykelini yaptırarak bu değişimde belki de hem resim hem de heykel sanatı alanında çağdaş sanatta önemli bir değişimde payı olmuştur. Bu tarihten sonra Türk ressamları porte ve peyzajda özgün eserler vermişlerdir.
Osmanlı döneminde(19.yy.)Türk resmine katkısı olan ressamlarımızdan bazıları şunlardır:
Hüseyin Giritli, Osman Nuri, Hilmi Kasımpaşalı, Mustafa, Salih Molla Aşki, Ahmet Ziya, Fevzi, Fahri Kaptan, Hüseyin ve Ahmet gibi imzalardır. II. Abdülhamit döneminde deniz resmi yapan üç asker ressam; Mülazım Ressam İhsan, Bahriyeli İsmail Hakkı (1863–1926), Diyarbakırlı Tahsin (1874–1937) büyük ün yaptı. Asker kökenli ressamlar arasında Üsküdarlı Cevat Göktengiz (1871–1939), Sadık Göktuna (1876–1951), Mehmet Ali Laga (1878–1947), Kaymakam Remzi (1864–1937) ve M. Sami Yetik (1876–1945) de sivrilmişlerdi. Bu arada asker ressamlardan Halil Paşa (1857–1939) ve Hoca Ali Rıza (1858–1930) izlenimci anlayışın öncüsü oldular.
Avrupa gidip resim bilgisini artırarak çalışmalar yapan bir kısım sanatçılar da şunlardır: Ferik İbrahim Paşa, Tevfik Paşa, Hüsnü Yusuf Bey, Servili Ahmet Emin Bey, Osman Nuri Paşa, Şeker Ahmet Paşa, Hüseyin Zekai Paşa ve Süleyman Seyit Bey’dir. Şeker Ahmet Paşa İstanbul’da (1841–1907) ilk kişisel sergisini açmıştır.
Sanayi Nefise Mektebi (Güzel Sanatlar Akademisi) kurucusu Osman Hamdi Bey Türk resminde önemli bir kişiliği vardır. Figürlü-portre resimleriyle tanınmıştır. Suluboya ressamı olarak tanınan Hoca Ali Rıza Bey’de asker ressamlarının en ünlülerinden olarak ev ve sokak resimleriyle güzel manzaralar ortaya çıkarmıştır.
Modern Türk resmi yükselişini Sanayi Nefise Mektebi’nin kuruluşundan sonra da devam eder.Bu dönemin sanatçıları da şunlardır: Halil Paşa, Sami Yetik, Ruhi Arel, Avni Lifij, Namık İsmail, Şevket Dağ, İbrahim Çallı, Mihri Müşfik, Hikmet Onat, Feyhaman Duran, Namık Ziya Güran.. Bu sanatçılar Cumhuriyet devrinde de özgün resimler vermişlerdir. Osmanlı’dan Cumhuriyete kültür mirasında ürettikleriyle eserler veren sanatçıların olarak da bu şahsiyetleri ifade edebiliriz.
1908 yılında ilk ressamlar, “Osmanlı Ressamlar Cemiyeti (Derneği)”ni kurdular.
Dernek 1921 yılında isim değiştirerek Türk Ressamları Cemiyeti adını aldı. Aynı dernek 1910 yılında bir dergi yayınlayarak adını duyurmaya başlamış oldu.
Osmanlı döneminde 18. yy.da başlayan resim sanatı 19.ve 20.yy. yükselişini sürdürdü.
Osmanlının son döneminde yetişen yukarıda isimlerini belirttiğimiz sanatçılar Cumhuriyet döneminde Türk resminin hem kaynağı olmuşlar hem de yeni yetişen sanatçıları etkilemişlerdir ve Türk sanatının gelişmesinde de önemli katkıları olmuştur.
