Osmanlı Sultan Abdülmecid Dönemi Yapılan Ayasofya Tamirat Çalışmaları
Osmanlı Döneminde Ayasofya’da yapılan en kapsamlı çalışma, Sultan Abdülmecid’in gerçekleştirdiği onarımlar ve yeni eklemelerdir.
19. yüzyılda Sultan Abdülmecid (1839-1861), caminin harap durumu, kubbedeki çatlaklar ve yıkılmak üzere olan eğilmiş sütunlar nedeniyle, İsviçreli mimar Gaspare Fossati’yi, caminin onarımı için görevlendirir. Onarım giderlerinin büyük bölümü, Şeyhülislam Mekkizade Mustafa Asım Efendi’nin mirasıyla karşı- lanmıştır.
O dönemde Rus Elçiliğinin yapımı nedeniyle İstanbul’da olan Gaspare (1809-1883), yanında kardeşi Giuseppe (1822-1891) ile birlikte çalışır (Mango 1962: 12-16, Schlüther 1999: 139-148). Fossati Kardeşlerin Ayasofya’da gerçekleştirdikleri onarım çalışmaları, sekiz grup altında toplanabilir:
Ayasofya Kilise- Camii Tamirat-Takvi̇ye Çalışmaları Nelerdi̇r?
1. Statik sağlamlaştırma,
2. Mimari bezemelerdeki yenilemeler,
3. Dış cephelerin onarımı,
4. Mimari eklemeler,
5. Yeni bezemeler,
6. Yeni donatılar,
7. Mozaiklerdeki çalışmalar,
8. Ayasofya çevresindeki düzenlemeler.
