Osmanlı Devleti’nde Yetişen Bilim Adamları

• Ahmed-i Destan-ı Tevah-i Ali Osman(ilk eser)
• Kâşifi Gazaname-i Rum
• Enveri Dusturname
• Âşık paşazade Tevarih-i Ali Osman

                                16.Yüzyıl

Hoca Sadettin Tacut-Tevarih

                                17.Yüzyıl

Katip Çelebi         Fezleke, Takvimü’t Tarih, Cihannuma ( Genel Dünya Coğrafyası)

GENEL BİLGİ

18. Yüzyılda resmi devlet tarihçiliği kurulmuştur.

İlk resmi tarihçi Naima’dır

Naima adlı bir eseri vardır.

Resmi devlet Tarihçilerine Vakanüvis denilir.

 Bilim Adamları:

1- Kadı Zade-i Rum: Astronomi – Matematik

2- Molla Fenari        : Osmanlının ilk Şeyhülislamı

3- Akşemsettin         : Din ve pozitif bilimlerde uzmandır. Fatih Sultan Mehmet’in hocalığını yaptı.

4- Ali Kuşçu             : Uluğ Bey’in öğrencisi, matematikçi Fatih döneminde yetişti. Eseri: Fethiye’dir.

5- Seydi Ali Reis       : Portekizleri Hint Deniz seferinde yenmiştir. Dönemin ünlü Coğrafyacısıdır. Ünlü Türk denizcisidir.

Mirat- Matematik  en ünlü eseri olmakla  memleketin aynası anlamına da  gelir.  Mühit  adlı eseri de bulunmaktadır.

6- Piri Reis                : Ünlü Türk Denizcisi ve Coğrafyacısıdır. Kitab- bahriye en ünlü eseridir. Dünya haritası da önemli eserlerinden biridir.

7- Evliya Çelebi : En ünlü eseri Seyahatname’ dir. Seyyah adlı bir eseri de bulunmaktadır.

8- Matrakçı Nasuh   : Geometri Tarih ve Coğrafya üzerine eserler vermiştir. Osmanlının en ünlü minyatür sanatçılarındandır. Kişisel beceri olarak siyah, ressamlık ve hattat dallarında kendisini geliştirmiştir.

 TARİH BİLİMİ

Devletin resmi tarihçilerine Vakanüist denir. Osmanlı Devletinde önemli tarihçiler ise; Aşık Paşa Zade, Kemal Paşa Zade, Hoca Saadettin ve Naima dır.

 COĞRAFYA BİLİMİ

Yazıcızade Ahmet : Acaibu’mahlukat

Piri Reis      : Kiab-ül Bahriye, Miratul Memalik, Miratul Kainat

Seydi Ali Reis       : Muhit Adlı eserin yazarıdır.

Takiyüddin Mehmet: Astroloji ile ilgilenmiş, İstanbul’ da ilk rasathaneyi kurmuştur.

Evliya Çelebi         : Seyahatname, Cihannüma, Mizanul Hak,

Katip Çelebi         :  Keşfüzzünün İlk roket örneğini icat ederek uçmayı başarmıştır.

H. Ahmet Çelebi   : Galata Kulesinin tepesinden atlayıp uçarak boğazın karşı yakasına geçmiştir.

Matematik  –  Astronomi

Ali Kuşçu Dönemin Matematik okulunun açılmasında etkili olmuştur.

Ali bin Hibetullah

İlmi hesap adında bir eser yazarak bu konuda öncüdür.

Takiyuddin Mehmet

III. Murat döneminde İstanbuldaki İlk rasathaneyi açmıştır.

İshak Efendi

Mecmua Riyaziya adlı bir eser yayınlamıştır.

 TIBBI ALANDAKİ ÇALIŞAMLAR

Mumin Bin Mukbil : Zahire-i Muradiye

Sabuncuoğlu Şerafettin : Cerahname-i İlhan

Ömer Şifai : Miracul Şifa

Osmanlı Devleti klasik dönemde her alanda olduğu  gibi bilim ve teknoloji alanında da çağdaş olan Avrupalı devletlerden daha üstündü. Bu üstünlüğü 17. YY’a kadar devam etmiştir. Osmanlı Devleti’nde medreseler İslamı bilimleri ile pozitif bilimler bir arada okutuluyordu.

Osmanlı Devleti’nde bu iki alanda da çok önemli bilginler yetişmiştir.

Osmanlı Devleti Önemli bilim adamları Şunlardır:

Kadızade-i Rumi:   Astronomi ve Matematik alanında çalışmalar yapmıştır. Ali kuşçu Kadızade-i Rumi’nin öğrencisidir.

Molla Fenari: İlk şeyhülislamdır. Matematik, Astronomi, Mantık ve dini bilimler alanlarında önemli çalışmalar yapmıştır.

Ali Kuşçu:  Matematik ve Astronomi bilginidir. Semerkantta doğan Ali KUŞÇU, gözlem evinde müdürlük de yapmıştır. Fatih Sultan Mehmet’in daveti ile İstanbul’a gelerek Ayasofya Medreselerinde matematik ve astronomi dersleri vermiştir. Risale fi’l Fethiye  (Fetih Risalesi ), Risale-hisap, (Matematik risalesi), Risale fi’l Hey’e (asronomi risalesi)  önemli eserlerindendir.

Piri Reis:  Ünlü Türk denizcisi ve coğrafya uzmanıdır. Denizcilik kitabı olan KİTAB-BAHRİYE adlı eseri ve çizdiği dünya haritaları ile bilinen Piri reis Osmanlı donanmasında da komutanlık görevi almıştır. Hint denizi seferlerini de yöneterek Portekizler ile bu seferlerde savaşmıştır. 1554 Yılında donanmayı Basra körfezinde  bırakıp döndüğü için idam edildi.

Seydi Ali Reis:  Ünlü Türk denizcisi Osmanlı donanmasında komutanlık görevi almış, bu görev süresinde Portekizlileri mağlup ettiği, yoğun fırtına sebebiyle de Hindistana sürüklendiği bilinmektedir. Yaya olarak İstanbul’ a dönerken ki gözlemlerini Mir’at’ül Memalik (Memleketlerin Aynası) adlı eserinde toplamıştır.

Evliye Çelebi :IV. Murat döneminde  devlet hizmetine giren Evliye Çelebi elli yıl  boyunca Anadolu, Rumeli, Mısır,Kırım, Hicaz, Irak, Suriye, Arnavutluk, Bosna- Hersek, Eflak-Boğdan,Belgrat,Azerbaycan gibi Osmanlı toprakları ile komşu ülkeleri gezmiştir. Gözlemlerini 10 ciltten oluşan Seyahatname Adlı eserinde toplamıştır.

Kemal Paşazade: Tarih alanında yaptığı çalışmaları ile bilinen Osmanlı Şeyhülislamıdır. Tevarih-i Ali Osman en önemli eseridir.

Osmanlı  Devletinde Diğer Bilim Adamları

• Sinan Paşa Matematik
• Takiyüddin  Astronomi
• Altunizade  Tıp Cerrah
• Mehmet Paşa Tıp
• Aşık Paşazade  Tarih