Islahat düşüncesi, III. Selim için bir baba mirasıdır.Babasının padişahlığı sıralarında Selim, henüz on yaşında idi.Bu küçük yaşına rağmen imparatorluğun içinde bulunduğu kötü durumu anlamıştı.Babası III. Mustafa`nın başarmak istediği ıslahatın başarılı olmasını gönülden istiyor, inceleme ve gezilerinde kendisine refakat ediyordu.
III. Mustafa, Osmanlı-Rus harbinin sonlarına doğru ölünce I. Abdülhamit tahta, Selim`de veliahtlığa geçti.Sarayın kafes adı verilen dairesinde, ıslahat fikirlerini olgunlaştırmakla uğraştı.Zaten babası ölürken bu fikirlerden ayrılmamasını ve padişah olunca ıslahat hareketlerine girişmesini vasiyet etmişti.
Dolayısıyla ıslahat; III. Selim için hem bir ideal hem de baba mirası idi. I. Abdülhamit tahta geçtiğinde yaşı epeyce ilerlemişti. İyi niyetli olmasına rağmen, kendisinden köklü bir yenilik beklenemezdi. Selim, devletin gelişmesini babasının ıslahat çalışmaları istikametinde görmediği için, farklı bir ıslahat fikrine sahipti.
Avrupa’nın ileriliğine ve üstünlüğüne inanıyordu.Fakat bu inanç ,bilgiden çok duyguya dayanmakta idi.Şu halde her şeyden önce Avrupa’yı tanıması gerekiyordu.Fransız elçisi ile temasa geçti.Güvendiği adamlarından İshak Beyi Fransa’ya göndermek fikrini, ona açtı.Elçinin yardımıyla İshak Bey’i Paris’e gönderdi.İshak Bey’in görevi, III.Selim’in mektuplarını Fransa kralına götürmek, bundan başka Avrupa hakkında padişaha bilgi vermekti.
İstenilen bilgi şu idi:Avrupa devletlerinin birbirleriyle olan ilişkileri; kara ve deniz harplerine dair yeni metotlar, atölyeler,tersaneler hakkında bilgi.Fransa kralı, İshak Beyi ve Selim’in mektuplarını iyi karşıladı.
Verdiği cevapta veliahda, harp hakkında ve ileride yapmayı tasarladığı ıslahat hakkında nasihatler verdi. Selim, bundan rahatsız oldu fakat bu nasihatlerden ve İshak Bey’in Avrupa hakkında verdiği bilgilerden de faydalanmıştır.Bu mektuplaşma, henüz ham durumda olan ıslahat düşüncelerinin olgunlaşmasında etkili olmuştur.
I.Abdülhamit’in ölümüyle padişah olan III.Selim, derhal devrine isim olarak verilecek olan”Nizam-ı Cedit”ıslahatına girişmiştir.
