Esma Sultan 1873 yılında Osmanlı padişahı Abdülaziz ile Gevheri Kadınefendi’nin[1] kızı olarak Dolmabahçe Sarayı’nda doğdu.
Öz ağabeyi Şehzade Mehmed Seyfeddin Efendi’dir. Üç yaşındayken babası Abdülaziz’in tahtan indirilmesi üzerine annesi ve ağabeyi Şehzade Yusuf İzzeddin Efendi’nin gözetiminde büyütüldü. 1889 tarihinde sultanın seryaveri Çerkes Mehmed Paşa (1856 – 1909) ile evlendirildi. Beşinci çocuğunu doğururken 8 Mayıs 1899 tarihinde vefat etti. Yeni Camii Cedid Havatin Türbesi’ne defnedildi.
Esma Sultan Çocukları
Sultanzade Hasan Bedreddin Bey Efendi (1890 – 1909)
Sultanzade Hüseyin Hayreddin Bey Efendi (1890 – 1956)
Fatma Sıdıka Hanım Sultan (1894-1894)
Sultanzade Saadeddin Bey Efendi (1895 – 1976)
Sultanzade Beyzade Abdullah Bey Efendi (1899 – 1899)
Esma Sultan Popüler kültürdeki yeri
Esma Sultan, Amin Maalouf’un Doğunun Limanları adlı kitabında kahramanın büyükannesi olarak yer almıştır. Kitaba göre babası Abdülaziz’i intihar ettiğinde kanlar içinde görmüştür. Bu olaydan sonra bir daha konuştuğunu duyan olmamıştır.